Συναισθηματική Νοημοσύνη*

Η νοημοσύνη μας χωρίζεται σε εκείνο που ονομάζουμε δείκτη νοημοσύνης (ΔΝ) και στην συναισθηματική νοημοσύνη, δυο διαφορετικές οντότητες που δεν είναι στενά συνδεδεμένες. Οι άνθρωποι με υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη τείνουν να είναι πιο επιτυχημένοι στην επαγγελματική, κοινωνική και προσωπική ζωή τους από ότι εκείνοι με χαμηλή.

Αυτό οφείλεται στο ότι υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη συνεπάγεται με την αυτοεπίγνωση, δηλαδή το να δίνουμε προσοχή στις εμπειρίες μας σαν να ήμασταν κάποιος αμέτοχος παρατηρητής. Συνδέεται λοιπόν με την ικανότητα μας να εντοπίζουμε τα συναισθήματα μας την ώρα που γεννιούνται και κατά συνέπεια να μπορούμε εν μέρει να ελέγχουμε τις αντιδράσεις μας.

Μπορούμε να κατανοήσουμε καλύτερα την διαφορά ανάμεσα στην συναισθηματική νοημοσύνη και τον ΔΝ εάν πάρουμε σαν παράδειγμα 2 σπάνιες αλλά ακραίες περιπτώσεις. Από την μια μεριά έχουμε τον τύπο που είναι πολύ ικανός διανοητικά, με εξαιρετικές γνώσεις μαθηματικών και λογικής επίλυσης προβλημάτων, και από την άλλη έχουμε τον τύπο που είναι πολύ ικανός στο να αναγνωρίζει τα συναισθήματα, είτε τα δικά του είτε των άλλων. Ο πρώτος είναι προβλέψιμος, πεισματάρης, ψυχρός, επιρρεπής στο άγχος και τις ενοχές, αγνοεί και εκφράζει έμμεσα τα συναισθήματα του, ασχολείται πολύ με τις λεπτομέρειες, δεν καταλαβαίνει τις αντιδράσεις των γύρω του, γίνεται συχνά κριτικός και ρίχνει τις ευθύνες στους άλλους. Ο δεύτερος είναι εκδηλωτικός, πρόσχαρος, φιλικός, με αρκετές ηθικές αρχές αλλά χωρίς καταστροφικά αισθήματα ενοχής, προσαρμόζεται καλά στο στρες, εκφράζει εύκολα και εποικοδομητικά τα συναισθήματα του, νιώθει άνετα με τον εαυτό του και τους άλλους.

Φυσικά τα δύο παραπάνω παραδείγματα δεν είναι απόλυτα και ίσως ποτέ δεν θα συναντήσουμε κάποιον που να ανταποκρίνεται 100% σε αυτή την περιγραφή. Όμως βοηθούν στο να κατανοήσουμε γιατί ο καλύτερος πωλητής, διευθυντής, δικηγόρος, ιατρός, ψυχολόγος και ο καλύτερος φίλος ή σύντροφος δεν είναι εκείνος που θα έχει τον μεγαλύτερο ΔΝ αλλά εκείνος με την μεγαλύτερη συναισθηματική νοημοσύνη.

Το ελπιδοφόρο είναι ότι η συναισθηματική νοημοσύνη είναι κυρίως προϊόν εκμάθησης συναισθηματικών ικανοτήτων και ως τέτοια μπορεί να αναπτυχτεί, σε κάποιες περιπτώσεις να μεταμορφωθεί ριζικά, κατά την διάρκεια της ενήλικης ζωής μας. Οι τεχνικές Mindfulness σε συνδυασμό με τη ψυχοθεραπεία είναι δυνατές τεχνικές που μπορούν να εμπλουτίσουν την συναισθηματική μας νοημοσύνη και κάθε άλλο τομέα της ζωή μας.